ประวัติความเป็นมา
องค์พระเจดีย์กลางน้ำแห่งนี้ สูงประมาณ 10 เมตร มีระเบียงล้อมรอบ ตั้งอยู่เกาะกลางน้ำพื้นที่ 13 ไร่มีน้ำล้อมรอบ ตำบลปากน้ำ อำเภอเมือง จังหวัดระยอง เป็นที่เคารพสักการะของชาวระยองเป็นอย่างมาก สร้างขึ้นในปีพุทธศักราช 2416 ในสมัยพระยาศรีสมุทรโภคโชคชัยชิตสงคราม (เกตุ ยมจินดา) เป็นเจ้าเมืองระยอง เป็นโบราณสถานที่มีคุณค่าเป็นอย่างมาก เนื่องจากในอดีตการเดินทางมาจังหวัดระยอง หรือการเดินทางค้าขาย การแห่องค์กฐิน และงานบุญต่าง ๆ จะจัดโดยทางน้ำ จึงได้สร้างพระเจดีย์กลางน้ำขึ้นเพื่อเป็นที่สักการบูชา และเป็นสัญลักษณ์สำหรับชาวเรือ ว่า เดินทางเข้าเขตตัวเมืองระยองแล้ว โดยรูปทรงพระเจดีย์กลางน้ำเป็นทรงระฆังฐานกลมคล้ายองค์เจดีย์กลางน้ำที่จังหวัดสมุทรปราการฐานกำแพงรอบเจดีย์มี 2 ชั้น ในสมัยโบราณกลางเดือน 12 เป็นฤดูน้ำหลาก จึงถือเอาเป็นระยะเวลาจัดงานประเพณีแห่งองค์กฐิน และจัดพิธีห่มผ้าองค์พระเจดีย์กลางน้ำ มีขบวนเรือแห่ผ้าแดงที่ใช้ห่มองค์พระเจดีย์กลางน้ำ การแข่งขันเรือยาว การลอยกระทง การร้องเพลงเห่เรือในท้องน้ำจนเป็นงานที่สนุกสนานอีกด้วย ปัจจุบันแม้สิ่งแวดล้อมและพื้นที่ภูมิ ประเทศจะเปลี่ยนไป จากสภาพที่เคยเป็นเกาะกลางน้ำ ปัจจุบันพื้นที่ตื้นเขินมาก และมีเพียงลำคลองใหญ่ที่โอบล้อม จึงได้ทำสะพานข้ามคลองไปยังพระเจดีย์กลางน้ำ เพื่อให้การเดินทางสะดวกสบายขึ้น แต่ทางเทศบาลนครระยองยังคงอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีดังกล่าว จัดงานห่มผ้าพระเจดีย์กลางน้ำเป็นงานประเพณีสืบทอดมาเป็นอนุสรณ์ให้อนุชนรุ่นหลังได้สืบทอดประเพณีท้องถิ่นโดยในทุก ๆ ปี