ปฏิทินวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม

.ประเพณีลงเลเป็นประเพณีถือปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่โบราณ โดยในงานประเพณีจะมีการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้เทวดาและโอปาติกะหรือวิญญาณทั้งหลาย ซึ่งมีท้าวเวสสุวรรณเป็นประธาน และจะมีการทำแพบนเพจะทำเป็นบ้านเพื่อลอยสู่ทะเล โดยมีความเชื่อว่าจะนำความทุกข์หรือสิ่งไม่ดีลอยไปกับทะเล ซึ่งในอดีตการไปทำบุญต้องไปทำบุญบริเวณทะเลและจะมีการค้างคืนในบริเวณพิธี โดยชาวบ้านจะสร้างกระท่อมหรือขนำเล็กๆ สำหรับพักผ่อนซึ่งเวลากลางคืนชาวบ้านจะมี กิจกรรมรื่นเริงและร่วมกันรับประทานอาหารและของหวานต่างๆ ตลอดจนมีการละเล่นพื้นบ้านเพื่อสร้างความสามัคคีในชุมชน

ประเพณีลงเลเป็นประเพณีที่ปฏิบัติกันมาเป็นเวลานาน ไม่สามารถรู้ได้ว่าเริ่มต้นขึ้นเมื่อใด แต่เมื่อถึงเวลาที่กำหนด คือ เดือน ๘ สมาชิกในชุมชนและญาติพี่น้องที่แยกย้ายถิ่นไปทำมาหากินที่อื่นๆจะพากันเดินทางกลับมายังถิ่นฐาน เพื่อประกอบพิธีนี้ โดยมีความเชื่อว่านำความทุกข์หรือสิ่งไม่ดีทั้งหลายลอยไปกับทะเล เป็นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายให้พ้นไปจากหมู่บ้าน ปล่อยเคราะห์กรรม สิ่งไม่ดีที่เกิดขึ้นในหมู่บ้านให้ลอยไปกับทะเล ห่างไกลสิ่งไม่ดีไม่ร้ายทั้งหลาย ถ้าปีไหนไม่ได้ทำพิธีลงเล จะเกิดอาเพทในหมู่บ้าน หรือคนที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่ทำพิธี เช่น คนในหมู่บ้านเจ็บไข้ได้ป่วย ถือเป็นสัญญาณเตือนต้องรีบทำพิธีลงเลเพื่อแก้เคราะห์กรรมที่เกิดขึ้น

พิธีลงเลจะทำพิธีตรงกับ วันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ถ้าเดือน ๘ มีสองครั้งใน ๑ ปี ให้จัดเดือน ๘ หลัง และจะจัดได้เฉพาะวันจันทร์และวันพฤหัสบดีเท่านั้น พิธีกรรมจะจัดขึ้นบริเวณริมชายหาด ชาวบ้านจะร่วมกันทำแพและบนแพจะทำเป็นบ้าน เพื่อนำของเซ่นไหว้ใส่ไว้บนแพแล้วไปลอยลงสู่ทะเล โดยมีความเชื่อว่าจะนำความทุกข์หรือสิ่งไม่ดีลอยไปกับทะเล เป็นพิธีกรรมของชาวบ้านที่นับถือศาสนาพุทธ ในอำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานี โดยตำบลไม้แก่น จะทำพิธีลงเลที่ทะเลกระจูด ตำบลไทรทอง จะทำพิธีลงเลที่หาดละเวง และตำบลตะโละไกรทอง จะทำพิธีในวัดแล้วนำไปลอยที่คลอง

ภาคบ่ายวันแรกทั้งหญิงและชายจะไปรวมกันที่ศาลทำพิธี เซ่นไหว้เจ้าที่เจ้าทาง ของเซ่นไหว้ประกอบด้วย ข้าวต้ม ข้าวสาร เชื่อว่าเป็นเสบียงไว้กินในวันข้างหน้า ของคาว หวาน และเล็บ ผม เชื่อว่าเป็นการปล่อยเคราะห์ ปล่อยกรรม หมอพิธีจะสวดบทสวดชุมนุมเทวดาเพื่อเรียกสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายให้มารับเครื่องเซ่นไหว้ ประมาณ ๒ ทุ่มพระจะสวดขอพร ถือเป็นการเสร็จพิธี ภาคกลางคืนมีการละเล่นของชาวบ้านเพื่อความสนุกสนานรื่นเริง เช่น ขับมโนราห์ ร้องรำทำเพลง

วันรุ่งขึ้น ในภาคเช้า ผู้หญิงจะทำอาหารและถวายอาหารพระ ส่วนผู้ชายจะช่วยกันทำแพซึ่งแพจะทำมาจากของที่มีอยู่ในท้องถิ่น วัสดุตามธรรมชาติ เช่น ไม้ป่า หยวกกล้วย ใบตาล ภาคบ่ายเริ่มทำพิธีลงเล(ลอยแพ) เริ่มด้วยพระสวดมนต์ขอพรที่ชายหาด นำของเซ่นไหว้ที่เตรียมไว้ใส่ในแพ ลากสายสิญจน์ขึงที่แพ ส่งแพลอยลงในทะเลถือเป็นการเสร็จพิธี ซึ่งมีความเชื่อว่าจะนำความทุกข์หรือสิ่งไม่ดีทั้งหลายลอยไปกับทะเล จากนั้นพระทำพิธีสวดพรมน้ำมนต์เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ชาวบ้าน

แหล่งอ้างอิง:

Add to Calendar

ปฎิทินวัฒนธรรม

ประเพณีลงเล

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

๑๙

กิจกรรมที่เกี่ยวข้อง

o๒

o๘

งานมหกรรมท่องเที่ยวปัตตานีอาเซียน : กตัญญูคู่ฟ้า มหาสมโภชเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว ปัตตานี ประจำปี 2566

๓๑

o๑

สวดมนต์ข้ามปี ๒๕๖๕

๑๗

o๒

ประเพณีลงเล

๒o

๒o

ร่วมมอบอาหารให้กับประชาชนในช่วงเดือนถือศีลอด